Yazar, besteci, akademisyen ve neyzen Hakan Mengüç, edebiyat, müzik, akademi ve Sufizm alanlarında sadece Türkiye’de değil, uluslararası arenada da öne çıkan bir isimdir. Girne Amerikan Üniversitesi’nde Sufi Felsefesi dersleri vererek ve aynı üniversitede kurulan Sufi Akademisi’nin başkanlığını yürüterek, Mengüç derin bilgisi ve çok yönlü yetenekleriyle tanınır. Yayımlanmış dokuz kitabı ve bu eserlerin 13 farklı dile çevrilişi, onun küresel bir etki yarattığının kanıtıdır.
Bursa doğumlu olan Mengüç, küçük yaşlardaki içsel arayışı sayesinde Sufi felsefesi ve ney müziği ile tanışmıştır. Bu tutku onu Osmanlıca ve Farsça öğrenmeye, Mesnevi üzerine çalışmalara ve dünyanın dört bir yanındaki ruhsal merkezleri ziyaret etmeye yönlendirmiştir. Bu yolculuk sırasında edindiği bilgi ve deneyimler, onun yazdığı kitaplara ve müzikal bestelerine yansımıştır.
Sakin üslubu ve sade anlatımıyla sosyal medyada milyonlarca kişiye ulaşırken, HM Genç Liderler Akademisi aracılığıyla 25 yaş altı gençlere yönelik ücretsiz eğitimler sunarak topluma katkıda bulunmuştur. Müzik eğitimine de büyük önem veren Mengüç, piyano ve ney performanslarıyla dinleyicilerini büyülemekte ve Spotify ile Apple Music üzerinden eserlerini geniş kitlelerle paylaşmaktadır.
Uluslararası alanda tanınan Mengüç, Türkiye dışında birçok ülkede ve üniversitede seminerler vermiştir. Hollanda’da Windesheim Üniversitesi ve Amsterdam Vrije Üniversitesi’nde; ayrıca Güney Danimarka Üniversitesi’nde düzenlediği seminerlerle bilinir. Bu seminerlerde Sufi felsefesi, müzikal performanslar ve doğu felsefesi üzerine değerli bilgiler sunmuş, katılımcılara kültürel ve spiritüel bir köprü kurmuştur.
TEDx konuşmaları ve uluslararası üniversitelerde verdiği seminerlerle Sufi felsefesini dünya çapında yaymaya devam eden Mengüç, içsel arayışından küresel bir etki yaratmaya uzanan bu etkileyici yolculukla, güçlü karakterini ve etkisinin sınırlarını açıkça ortaya koymaktadır.
Who is Hakan Mengüç
Author, composer, academic, and Ney player Hakan Mengüç is a distinguished figure not only in Turkey but also on the international stage in the fields of literature, music, academia, and Sufism. Teaching Sufi Philosophy at Girne American University and serving as the president of the Sufi Academy established within the same university, Mengüç is recognized for his deep knowledge and versatile talents. The publication of his nine books and their translation into 13 different languages is proof of his global impact.
Born in Bursa, Mengüç was introduced to Sufi philosophy and Ney music through his early inner quest. This passion led him to learn Ottoman Turkish and Persian, engage in studies on the Masnavi, and visit spiritual centers around the world. The knowledge and experiences gained during this journey have been reflected in his books and musical compositions.
While reaching millions on social media with his calm demeanor and simple expression, Mengüç has contributed to society by offering free education to young people under 25 through the HM Young Leaders Academy. Valuing music education, Mengüç has enchanted audiences with his piano and Ney performances and shared his works with a wide audience on Spotify and Apple Music.
Mengüç, recognized internationally, has given seminars in numerous countries and universities outside Turkey. He is known for his seminars at Windesheim University and Amsterdam Vrije University in the Netherlands, as well as at the University of Southern Denmark. In these seminars, he has provided valuable insights on Sufi philosophy, musical performances, and Eastern philosophy, building a cultural and spiritual bridge for participants.
Continuing to spread Sufi philosophy worldwide through TEDx talks and seminars at international universities, Mengüç’s impressive journey from an inner search to creating a global impact clearly showcases his strong character and the extent of his influence.
Hakan Mengüç, “Kalbin Uyanışı” Semineri ile Almanya’da Büyük İlgi Gördü (16-17-18 Şubat 2024)
Ünlü yazar, besteci ve akademisyen Hakan Mengüç, “Kalbin Uyanışı” adlı semineriyle Almanya’nın Stuttgart, Frankfurt ve Mannheim gibi önde gelen şehirlerinde büyük bir beğeni topladı. Programında ney ve piyano performansları da sunan Mengüç, Sufi felsefesi üzerine etkileyici sunumlarıyla katılımcılara benzersiz bir huzur deneyimi yaşattı.
Bu seminer serisinin biletlerinin hızla tükenmesi, Hakan Mengüç’ün sadece Türkiye’de değil, aynı zamanda uluslararası alanda da geniş bir takipçi kitlesine sahip olduğunu gösterdi. Seminerlere gösterilen yoğun ilgi, Mengüç’ün sunduğu içeriklerin evrensel değerini ve farklı kültürler arasında köprü kurma becerisini ortaya koydu.
Almanya’daki bu seminerler, Mengüç’ün kültürel etkileşim ve spiritüel öğreti alanında önemli bir figür olmasının yanı sıra, Sufi felsefesini ve Türk müziğini dünya çapında tanıtmada da büyük bir adım olarak kabul ediliyor. Mengüç’ün seminerleri, katılımcılara sadece zengin bilgi ve müzik sunmakla kalmıyor, aynı zamanda farklı kültürlerin ve düşünce sistemlerinin birleştirici gücünü de vurguluyor.
Düşünün ki, zamanın derinliklerine doğru bir yolculuk yaparak kendinizi 200 yıl öncesinde buluyorsunuz. Bir kral olarak, tüm zenginliğe ve iktidara sahipsiniz fakat günümüzün sıradan bir bireyinin elinde olan pek çok nimetten mahrum kalıyorsunuz. Zenginliğiniz ve kraliyet unvanınız, o dönemde, ne kadar güçlü olursanız olun, otobüsle seyahat etme ya da uçak yolculuğunun konforunu yaşama gibi imkanları size sunamıyor. Günümüzdeyse, modern gelişmeler sayesinde, zaman ve mekan kavramı inanılmaz bir hızla yeniden tanımlanıyor. Bir şehirden diğerine ya da farklı bir ülkeye seyahat etmek artık sadece birkaç saat sürüyor.
Örneğin, sadece 200 yıl önce, 1800’lü yıllarda, İstanbul’dan New York’a yapılan bir yolculuk günümüz standartlarına göre oldukça zorlu ve zaman alıcı bir süreç olurdu. Bu seyahat, Avrupa’nın batısına kadar at arabalarıyla kara yolculuğu yapmayı, ardından Atlantik Okyanusu’nu yelkenli gemilerle aşmayı ve Amerika kıtasında batıya doğru at sırtında veya at arabalarıyla uzun bir kara yolculuğu gerçekleştirmeyi gerektirirdi. Bu yolculuk aylar sürebilir, hatta koşullara bağlı olarak bir yıldan fazla zaman alabilirdi. Bugün ise, İstanbul’dan sadece 11 saat süren bir uçuşla New York’a varabiliyorsunuz.
200 yıl önce elektrik, buzdolabı, birçok ilaç, araba, uçak gibi imkanlar yoktu. Peki, bütün bu eksikliklere rağmen insanlar neden daha mutlu hissediyordu?
Dünya Sağlık Örgütü’nün raporlarına göre, depresyon yaşayan kişi sayısında her geçen gün bir artış olduğu belirtiliyor. Bu artış, önceki yüzyıla kıyasla dikkat çekici düzeylere ulaşmış durumda. Ancak bazı uzmanlar, bu artışın bir kısmının, daha önceki dönemlerde yetersiz tanı koyma pratiklerinden kaynaklandığını da belirtiyorlar.
Bununla birlikte, çocukluğumuzdaki çevreye baktığımızda, insanların eskiden olduğu kadar mutlu olmadıklarını fark edebiliriz. Bu durumu sadece nostalji hastalığına bağlamak yetersiz kalır. Kendi deneyimlerimden hatırlıyorum; haftanın birçok günü ya komşularımız bize gelirdi ya da biz onlara giderdik. Sosyal bağlar, dertleri paylaşma, yardımlaşma ve zorluklarla dolu süreçlerde birlikte dayanışma içinde olma imkanı sunuyordu.
Geçmiş dönemlerde insanların neden daha mutlu olabileceği üzerine kısa bir araştırma yaptım ve bazı faktörler belirledim. Bu faktörleri birlikte inceleyelim ve bundan kişisel dersler çıkaralım:
A) Beklentiler ve Kıyaslama
Sosyal medya ve diğer iletişim kanalları, insanların sürekli olarak başkalarının hayatlarını gözlemlemelerine ve kendi yaşamlarıyla karşılaştırmalar yapmalarına olanak tanır. Bu sürekli kıyas yapma alışkanlığı, kişisel memnuniyetsizlik duygularını artırabilir ve bireylerin kendi yaşamlarını olumsuz bir ışık altında değerlendirmelerine sebep olabilir. Geçmiş dönemlerde, insanların kendi toplulukları veya yakın çevreleri dışında çok fazla karşılaştırma yapacak bir durumu olmadığı için, beklentiler daha gerçekçi ve ulaşılabilir düzeylerde kalıyordu.
Kıyas yapmanın kötü olmasının temel nedenleri arasında şunlar yer alır:
Gerçeklikten Kopuk Beklentiler: Sosyal medyada paylaşılan içerikler genellikle kişilerin en iyi anlarını, başarılarını veya mükemmelleştirilmiş yaşam tarzlarını yansıtır. Bu, gerçek dışı beklentilere ve kendi gerçeklerimizle karşılaştığımızda hayal kırıklığına yol açabilir.
Duygusal Yük: Sürekli olarak başkalarıyla kendimizi kıyaslamak, kıskançlık, yetersizlik hissi, özsaygıda düşüş gibi olumsuz duygusal durumları tetikleyebilir.
Anı Yaşama Kapasitesinin Azalması: Kendi yaşamımızı sürekli başkalarınınkinin yanında değerlendirme eğiliminde olmak, şu anki anın tadını çıkarmamızı ve kendi başarılarımızı, mutluluklarımızı kutlamamızı engeller.
Kişisel Gelişim Engeli: Kıyaslamalar, bireyin kendi değerlerine, hedeflerine ve ilgi alanlarına odaklanmasını engelleyebilir, böylece kişisel gelişimi ve kendini gerçekleştirmeyi olumsuz yönde etkileyebilir.
B) Basitlik ve Karmaşıklık:
Geçmişte insanlar, günlük yaşamlarını sürdürmek için net ve somut görevlerle meşgul olurlardı; örneğin, tarım, gündelik yapılması gerekenler, barınak sağlamak gibi faaliyetler, hayatta kalma mücadelelerinin temelini oluştururdu. Bu tür görevler, açık hedefler sunar ve bu hedeflere ulaşıldığında hemen tatmin sağlardı. Bireylerin çabaları ve sonuçları arasında doğrudan bir ilişki görülürdü, bu da onların emeklerinin somut sonuçlarını hızla görmelerini sağlar, dolayısıyla bir tatmin ve başarı hissi yaratırdı.
Buna karşılık, modern yaşamın getirdiği karmaşıklık, bireylerin hayatlarını yönlendirme şeklini değiştirmiştir. Teknolojinin ilerlemesi, küreselleşme ve toplumsal beklentilerin artması gibi faktörler, günlük yaşamı daha karmaşık hale getirmiştir. İş ve kişisel yaşamda sürekli değişen hedefler, bireylerin neyin gerçekten önemli olduğunu belirlemekte zorlanmalarına neden olabilir. Modern hayatta, çabalarımızın ve hedeflerimize ulaşmamızın sonuçları çoğu zaman uzun vadede ortaya çıkar ve bu süreç, çoğu zaman belirsizliklerle doludur. Bu belirsizlik, anlık tatminin azaldığı ve başarının somut ölçütlerinin bulanıklaştığı bir ortam yaratır.
Bu durum, bireylerin mutsuzluğunu artırabilir çünkü:
Karar Verme Güçlüğü: Hayatın karmaşıklığı, sürekli karar verme ihtiyacını beraberinde getirir. Bu da stres, kararsızlık ve pişmanlık duygularını tetikleyebilir.
Tatminin Ertelenmesi: Modern dünyada hedeflere ulaşmak genellikle zaman alır ve bu süreç, sabır gerektirir. Anlık tatminin azalması, motivasyon ve tatmin duygusunun azalmasına yol açabilir.
Değerlerin Belirsizliği: Modern toplumda, neyin değerli olduğu sürekli değişir ve bu, bireylerin neye odaklanacaklarını bilmede zorlanmalarına neden olur. Bu belirsizlik, hayatın anlamı ve amacı üzerine düşünürken tatminsizlik ve kaygıya yol açabilir.
Bu nedenle, modern hayatın karmaşıklığı ve sürekli değişen hedefleri, bireylerin neyin önemli olduğunu belirlemekte zorlanmalarına ve sonuç olarak mutsuzluk hissetmelerine neden olabilir. Bu durumla başa çıkmak için, basitlik prensiplerini hayatımıza entegre etmeye çalışmak, net hedefler belirlemek ve küçük, somut adımlarla bu hedeflere ulaşmaya odaklanmak faydalı olabilir.
C) Toplumsal Bağlar ve Yalnızlık:
Eski toplumlarda, insanlar sıkı topluluklar içinde yaşama eğilimindeydiler. Bu topluluklar, karşılıklı destek, güvenlik ve aidiyet duygusu sağlayarak bireyler arasındaki bağları güçlendirirdi. İnsanlar birbirlerine ekonomik, duygusal ve sosyal destek sunar, zor zamanlarda bir araya gelir ve mutlulukları paylaşırlardı. Bu, bireylerin sosyal ağlarının ve etkileşimlerinin doğal bir parçasıydı ve yalnızlık hissini önemli ölçüde azaltıyordu.
Modern toplumda ise, bireysellik ve yalnız yaşama eğilimi daha yaygındır. Bu durum, özellikle kentleşme, aile yapısındaki değişiklikler ve teknolojik gelişmelerin etkisiyle kuvvetlenir. Sosyal medya ve dijital iletişim araçları, yüz yüze etkileşimlerin yerini alırken, gerçek sosyal bağları zayıflatabilir ve yanıltıcı bir bağlantı hissi yaratabilir. Böylelikle bireyler arasındaki derin ve anlamlı ilişkilerin sayısı azalır, sosyal izolasyon ve yalnızlık duyguları artar.
D)Fiziksel Aktivite:
Geçmişte, insanların günlük yaşamı fiziksel aktivite gerektiriyordu. Tarım, avcılık ve toplayıcılık gibi temel yaşam faaliyetleri, insanları sürekli hareket halinde tutuyordu. Bu düzeydeki fiziksel aktivite, kalp sağlığını, esnekliği ve genel fiziksel dayanıklılığı iyileştirirken, stresi azaltıyor ve daha iyi uyku kalitesi gibi psikolojik faydalar sağlıyordu.
Bununla birlikte, günümüz yaşam biçimi daha hareketsiz bir yapıya bürünmüştür. Birçok kişi, iş veya eğitim nedeniyle uzun saatler boyunca oturarak zaman geçirir. Bu durum, fiziksel sağlık sorunlarına yol açabilir. Aynı zamanda, fiziksel aktivite eksikliği, ruh halinde dalgalanmalara, anksiyete ve depresyon riskinde artışa neden olabilir. Fiziksel hareketsizlik, ayrıca, zihinsel sağlık üzerinde de olumsuz etkilere sahip olabilir, stres yönetimi ve duygusal esneklik üzerindeki olumlu etkilerden mahrum bırakabilir.
Bu bağlamlarda, toplumsal bağların ve fiziksel aktivitenin azalması modern yaşamın getirdiği zorluklar arasında yer alır ve bireylerin mutluluk ve genel iyi oluş düzeylerini önemli ölçüde etkileyebilir. Bu sorunlarla başa çıkmak için, topluluk içinde daha fazla zaman geçirmek, sosyal ilişkileri güçlendirmek ve düzenli fiziksel aktiviteyi yaşam tarzı haline getirmek önemlidir.
“Aklın kimyası ile aşkın kimyası başkadır. Akıl temkinlidir, korka korka atar adımlarını halbuki aşk öyle mi? Onun tek dediği bırak kendini ko gitsin. Akıl kolay kolay yıkılmaz, aşk ise kendini yıpratır, harap eder. Fakat hazineler ve defineler her zaman yıkıntılar arasında olur.”*
Hoş geldin yol arkadaşım.
Aşk olmadan yaşanmış bir ömür, boşunadır, beyhudedir. Yunus dediği gibi,
“İşitin ey yarenler, ey dostlar. Aşk bir güneşe benzer, Aşkı olmayan kişi misali taşa benzer, taş gönülde ne biter?”
Peki ilahi aşk peşinde mi koşmalıyım yoksa dünyevi mi, yoksa cismani mi? Ayrımlar ayrımları doğurur. Sen aşkı kalbine al gerisi gelir;
“Aşkı edegör başına tac deme mecazi, aşık olanın gönlüne irfan gelir elbet.”
Sufizmde, aşk bir ayna gibidir; basit bir duygu değil, evrenin kendisini yansıtmasıdır. Bu aşk, bedensel sınırları aşarak, evrenin derinliklerini yansıtır. Sufi yolunda aşk, yalnızca bir duygu olmanın ötesindedir – kişinin kendi iç dünyasından geçerek ilahi olan ile birleşme yolculuğudur. Aşk, bu yolculukta kendini aşma ve dönüşüm aracıdır, sizi kendi sınırlarınızın ötesine taşır.
Bu yolda aşk, sadece bir sevgiliye olan çekimden çok daha fazlasıdır; yaratılışın her katmanına yönelik derin bir sevgidir. Allah’a ulaşmanın yolu, kişisel dönüşümden geçer. Aşk, bu dönüşümü mümkün kılan, kalbin kapılarını açan anahtardır. Aşk ile Sufi, egosunu aşar, daha yüksek bir bilinç düzeyine erişir ve böylece, varoluşun daha derin anlamlarını keşfeder.
Bu nedenle Sufizm’de aşk, bir arayıştır; Allah’a ulaşmanın, O’nu anlamanın ve O’nda kaybolmanın bir yoludur. Daha sonra bu arayış bir adayışa dönüşür. Aşk bizi bireysel sınırlarımızın ötesine taşır ve özümüzdeki ilahi ile bütünleşmemizi sağlar. Aşk ile biz, her şeyin ötesine geçeriz; aşk ile varlığın sırlarına erişiriz.
“Aşk imiş her ne varsa alemde, ilim bir kıylu kal imiş ancak” diyor Fuzuli. (Dünyada her şey aşktan ibaretmiş. İlim sadece bir dedikodu etmekmiş.)
Aşk, sadece hissedilen bir duygu değil, aynı zamanda kişiyi tepeden tırnağa değiştiren bir süreçtir. Aşk yolculuğuna çıkan herkes, istese de istemese de bu değişimi yaşar. Bu değişim, yürekle ve içtenlikle yaşanır; akıl burada sadece bir yol gösterici olabilir. Gerçek aşkı yaşamak için, kılavuz olarak yüreğini seçmeli ve nefsini bilenlerden olmalısın, silenlerden değil.
Sufi yolunda aşk, sabır ve teslimiyetin birleştiği bir deneyimdir. Bu aşk, zorluklara karşı direnç ve sürekli bir içsel arayışla bulunur. Bu yol, bireyi kendi benliğinin ötesine taşıyarak, ilahiye tam bir teslimiyetle bütünleşmeye yönlendirir. Aramakla bulunmaz ama bulanlar ancak arayanlardır.
Sufizmde, Allah’a duyulan aşk, varlığın merkezinde yer alır ve sıradan bir bağlılık ya da ibadetten çok daha derindir. Bu derin aşk, tam bir teslimiyet, Allah’a yönelme ve O’nla bir olma arzusunu temsil eder. Sufiler için, Allah’a olan bu aşk hayatın en yüksek amacıdır ve bu sevgi, hayatlarını şekillendirip yönlendiren bir güçtür.
Mevlânâ “Yaratıldı yaratılalı göklerin dönüşünü aşk dalgasından bil. Aşk olmasaydı dünya donar kalırdı” diyor.
Sufilerin bu aşkı yaşamaları, içsel dönüşümler ve aydınlanma deneyimlerine yol açar. Bu mistik deneyimler, sıklıkla şiir, müzik, ney üfleme ve sema gibi sanatsal ifadeler aracılığıyla dile getirilir. Bu sanatsal ifadeler, Sufilerin içsel dünyalarında yaşadıkları derin dönüşümleri ve aydınlanmayı somutlaştırır.
Sufi öğretisinde, insanlar arasındaki sevgi, Allah’a olan sevginin bir tezahürü olarak kabul edilir. Bu sevgi, yargısız, koşulsuz ve sınırsız olmalıdır. Sufilere göre, her insan Allah’ın bir yansımasıdır. Ve şunu da unutmamak gerekir ki, evren zıtlıklar üzerine kuruludur. Şems şöyle der; “Noktalar sürekli değişse de bütün aynıdır. Bu dünyadan giden her hırsız için bir hırsız daha doğar. Ölen her dürüst insanın yerini bir dürüst insan alır. Hem bütün hiçbir zaman bozulmaz. Her şey yerli yerinde kalır, merkezinde… Hem de bir günden bir güne hiçbir şey aynı olmaz. Ölen her sufi için bir sufi daha doğar.”
Sufizmin derinliklerini ve güzelliğini en iyi şekilde yansıtan bir hikaye ile bu anlatımı sonlandırmak istiyorum. Benim en sevdiğim hikayelerden biridir bu;
Bir zamanlar, çölün derinliklerinde, aşkın en saf haliyle dolu bir genç vardı: Mecnun. O, Leyla’sının aşkıyla öylesine tutkulu, öylesine doluydu ki, dünyevi her şey onun için anlamını yitirmişti. Onun gözünde sadece Leyla vardı, onun aşkı, onun varlığı. Bu yüzden, Mecnun çölde, Leyla’sını düşünerek, onun hayaliyle dolanıyordu. Onun aşkı, Mecnun’a öyle bir huzur, öyle bir mutluluk veriyordu ki, çölün sıcağı bile ona serin bir bahar esintisi gibi geliyordu.
Bir gün, bu çölde, namaz kılan bir adama denk geldi ve onun önünden geçti. İnanışa göre namaz kılan kişinin önünde geçilmez, namazı bozulur. Fakat Mecnun, Leyla’sının aşkıyla öylesine dolu olduğu için, bu adamın varlığını bile fark etmedi.
Bu, namazını bozan adam için büyük bir kızgınlık kaynağı oldu. Adam namazını alelacele bitirip, hiddetle Mecnuna seslendi; “Ya kardeşim, koskoca çölde, namaz kılan bir adamın önünden geçecek başka bir yer bulamadın mı? Beni görmedin mi?”
Mecnun’un cevabı ise, içindeki aşkın derinliğini ve saf halini yansıtıyordu: “Kusura bakma. Ben Leyla’nın aşkından seni göremedim; peki sen, Mevla’nın aşkından beni nasıl gördün, hayret?!”
Hoşça kal yol arkadaşım.
Cihanı hiçe satmaktır, adı aşk Döküp varlığı gitmektir, adı aşk
Elindekş şekeri sevgiliye sunup Zehiri kendib yutmaktır, adı aşk
Belâ yağmur gibi gökten yağdığında Bâşını ona tutmaktır, adı aşk
Bu âlem sanki ateşten bir denizdir Ona kendini atmaktır, adı aşk
Var Eşrefoğlu Rumî bil hakikat Vücûdu fâni etmektir, adı aşk
Bugün sizlere Sufizmde tefekkür ve tefekkür meditasyonundan bahsedeceğim.
Sufizm, bir nehir gibidir; akar ve içindeki her şeyi kendi derinliğine çeker. Bu akışta, ‘tefekkür’ bir çeşit dalga gibidir – dalgalar hem suyun yüzeyinde oynar hem de onun derinliklerine var olur. Tefekkür, yüzeysel bir düşünme eylemi değil, zihnin okyanusunda bir dalıştır.
Bu derin dalışta, varoluşun gizemlerine dokunuruz. Her tefekkür anı, hayatın sonsuz anlamını araştırmanın bir yolu, ruhani bir keşif yolculuğudur. Sufi tefekkürü, zihni, kalbi ve ruhu bir arada dans ettiren bir müziğe benzer. Bu müzik, kişisel benliği aşarak, evrensel bir uyum içinde var olma hedefine yöneliktir.
Sufizmde tefekkür, bir deneyimden çok daha fazlasıdır; bir yaşam biçimidir. Bu derin düşünme sanatı, bireyin iç dünyasında sessiz bir devrim yaratır, onu adeta kozmik bir senfoniye katılımcı yapar. Böylece, Sufizm’de tefekkür, bireysel bir arayışın ötesinde, evrensel bir bilinç ve anlayışın melodisini çalmaktadır.
Tefekkür Meditasyonu, Sufi yolu üzerinde, bir çiçek gibi açılan kişisel içgörü ve ruhani bağlantının bir davetidir. Sufiler, bu meditasyonu sessizliğin derin sularında ve içe dönüklüğün gizemli mağaralarında gerçekleştirirler.
Size özel bir tefekkür meditasyonu örneğini paylaşmak istiyorum. Bu örnekte, meditasyonumuzun merkezinde kalp olacak. Tefekkür meditasyonu, dere kenarında oturmak, kuş seslerini dinlemek ya da yürüyüş yapmak gibi çeşitli yollarla gerçekleştirilebilir. Ancak biz bu sefer, kalbe yönelik bir tefekkür meditasyonuna odaklanacağız.
Meditasyon
Hazırlık: Sufiler, meditasyon için, bir gölün kıyısında hafif bir rüzgarın esintisiyle sakinleşen su yüzeyi gibi huzurlu ve dingin bir yer bulurlar. Bu, bir tekkede ya da bir dere kenarında, ya da huzur veren sessizliğin melodisi eşliğinde olabilir. Neyseki modern dünyamızda böyle sessiz yerleri bulmak giderek zorlaşsa da, teknoloji yardımıyla üretilen yeni kulaklıklarla, dünyadan kopmamamıza yardımcı olabiliyor. Fakat umarım hepimiz için güzel mekanlarda, doğanın kalbinde de meditasyon yapma fırsatı doğar. Hadi devam edelim.
Daha sonra Ellerini, içlerindeki sonsuz evren olan kalplerinin üzerine koyarlar. Evet içimizdeki sonsuz evren olan kalbimiz. Sufilerin tecelligahı ilahi yani Allahın tecelli ettiği yer dediği kalbimiz. Daha sonra gözlerini kapatarak, tüm varlıklarıyla iç dünyalarına ve kalplerinin derinliklerine yönelirler.
Daha sonra nefeslerine odaklanırlar ve nefes alıp verişlerini hep bir zikir takip eder. Nefes alıp verirken, kainatın ritmiyle birlikte Allah’ın isimlerini fısıldarlar. Nefeslerini yavaşlatarak, her solukta Yaradanın sonsuz sevgisini ve varlığını hissederler.
Daha sonra Zihinlerini sessizliğe bırakır, kalplerinin gizemli yollarında bir yolculuğa çıkarlar. Bu yolculukta, kişisel benliklerinin ötesine geçerek, Yaradanın varlığı ile bütünleşmeye niyet ederler. Beka ve Fena hali. Bir süre sessiz kalırlar.
Bu meditasyon sırasında, Sufiler evrenin her köşesinde Yaradanın var olduğunu derinden hissederler. Büyük Sufi Niyazi Mısri’nin dediği gibi, “İşit Niyazi’nin sözünü, hiçbir nesne örtmez Hakkın yüzünü, Haktan ayan bir nesne yok, gözsüzlere pinhan imiş” Yani gönül gözünü açtığında kainatın her köşesinde Allahı zaten hissedersin, sadece o kalp gözünü aç, izin ver açılmasına.
Daha sonra yavaş yavaş tefekkür meditasyonun sonuna gelirler. Kalplerinde taşıdıkları bu kutsal deneyimi günlük yaşamlarına taşırlar.
Sufi geleneğindeki bu meditasyon türü, sadece zihinsel bir jimnastikten çok daha fazlasıdır; bu, kalbin ritimlerini ve ruhun sonsuz derinliklerini keşfetme dansıdır. Sufiler için, sadece gözlerini kapatarak başlayan bir yolculuk değildir tefekkür; kalplerinin derinliklerine ve evrenin gizemli sırlarına doğru bir yolculuğun başlangıcıdır. Her meditasyon seansı, onlar için, Yaradan’nın varlığını hissetme ve evrenin sonsuz bilgeliğine ulaşma yolunda adım adım ilerledikleri manevi bir yolculuktur. Bu yolculukta, her adım, onların iç dünyalarında daha derin bir farkındalık ve anlayış yaratır.
Sufizm’de Hikaye ve Tefekkür
Sufizm’de tefekkür meditasyonu, sadece içsel sessizliğe dalma pratiği değildir; bu uygulama, sözlerin, şiirlerin, müziklerin ve hikayelerin zengin dokusuna da yayılır.
Bir Sufi ustası, öğrencilerine hikayeler anlatarak onların zihinlerini ve kalplerini aydınlatır. Bu hikayeler, genellikle yaşamın karmaşık gerçekliklerini basit ve etkileyici öğretilere dönüştüren metaforlar ve sembollerle doludur. Öğrenciler, bu hikayeleri dinlerken sadece kulaklarıyla değil, tüm varlıklarıyla dinlerler. Ardından, hikayenin içerdiği derin anlamlar üzerinde düşünmek ve meditasyon yapmak için zaman ayırırlar.
Bu süreçte, öğrenciler, hikayenin yüzeyindeki olayların ötesine geçerek, altında yatan daha derin manevi mesajları keşfederler. Böylece, bu hikayeler sadece akılda kalan güzel sözler değil, aynı zamanda ruhu dönüştüren ve aydınlatan deneyimler haline gelir.
Şimdi, bu öğretici hikayelerden birini seninle paylaşmak istiyorum. Bu hikaye, seni sadece düşündürmekle kalmayacak, aynı zamanda kendi iç dünyanda bir yolculuğa çıkmana vesile olacak. Dinle ve üzerinde tefekkür et; belki de bu hikaye, senin için yeni bir anlayışın kapısını aralayacaktır.
Bir zamanlar, bir Sufi, yalnız başına bir yolculukta, hayatın ritmine kendini bırakmış, yavaşça yürüyordu. Yolun kenarında, aniden hızla geçen bir atlı belirdi. Sufi, bu atlıya seslenerek, kendisini belirli bir şehre götürmesini rica etti. Atlı, bu talebi kabul ederek Sufi’yi atına aldı ve hızla yola koyuldular.
Yol boyunca hızlıca ilerlerken, Sufi’nin içinde bir yorgunluk, bir huzursuzluk belirdi. Atlıya durmasını, kendisinin biraz dinlenmesi gerektiğini söyledi. Atlı, bu talebi şaşkınlıkla karşılasa da durdu ve Sufi’yi dinledi. Sufi, sessizce bir yere oturdu, gözlerini kapadı ve meditasyon yapmaya başladı. Bir süre sonra, içsel huzurunu yeniden kazandığını hissederek, gözlerini açtı ve yolculuğa devam etmeye hazır olduğunu söyledi.
Nihayet varış noktalarına ulaştıklarında, atlı, Sufi’ye yolculuk sırasında neden durduğunu ve meditasyon yaptığını sordu. Sufi, sakin bir gülümsemeyle, “O kadar hızlı gittik ki, ruhumuz geride kaldı. Ben, onun bize yetişmesini bekledim,” dedi.
Hayat bir yarış değil, bir yolculuktur. Varılacak olan yer değil, yolculuğun kendisi güzeldir.
Algılanan Zamanın Fiziksel İyileşme Üzerindeki Etkisi
Bilim dünyasından son derece ilgi çekici bir araştırma: Harvard Üniversitesi’nden psikologlar Peter Aungle ve Ellen Langer’ın yürüttüğü bir çalışma, algılanan zamanın fiziksel yaraların iyileşmesi üzerinde önemli bir etkisi olduğunu ortaya koyuyor. 2023 yılında yapılan ve Scientific Reports dergisinde yayımlanan bu araştırma, psikolojik süreçlerin fiziksel sağlık üzerindeki etkilerini yeni bir boyutta ele alıyor.
Araştırma, gönüllü katılımcılara hafif yaralar verilerek gerçekleştirildi. Katılımcıların algıladıkları zaman, laboratuvar ortamında değiştirildi: Yavaş Zaman (0.5x gerçek zaman), Normal Zaman (1x gerçek zaman) ve Hızlı Zaman (2x gerçek zaman). Bu üç farklı koşul altında, yaraların iyileşme süreçleri incelendi. İlginç bir şekilde, katılımcılar daha fazla zamanın geçtiğine inandıklarında, yaraların daha hızlı iyileştiği gözlemlendi. Tersine, daha az zaman geçtiğine inandıklarında ise iyileşme süreci daha yavaş işledi.
Daha basitleştirerek anlatmaya çalışırsak: Bir grup bilim insanı bir deney yapıyor. Deneyde, bazı insanlara çok küçük, acısız yaralar yapılıyor. Sonra bu insanlara laboratuvarda farklı zamanlar olduğunu düşündürüyorlar. Örneğin, bir gruba “1 saat geçti” diyorlar ama aslında sadece yarım saat geçmiş. Bu, “Yavaş Zaman” deneyi. Bir başka gruba tam 1 saat geçtiğini söylüyorlar, bu “Normal Zaman”. Son olarak, bir gruba “2 saat geçti” diyorlar ama aslında yine 1 saat geçmiş. Bu da “Hızlı Zaman”. Sonra bilim insanları, bu farklı zamanlarda insanların yaralarının nasıl iyileştiğine bakıyorlar. İlginç bir şekilde, “2 saat geçti” denilen gruptaki insanların yaraları, aslında 1 saatte iyileşiyor. Ama “yarım saat geçti” denilen grupta, yaraların iyileşmesi daha uzun sürüyor. Yani, insanlar ne kadar çok zaman geçtiğini düşünürlerse, yaraları o kadar hızlı iyileşiyor. Bu deney, insanların düşüncelerinin vücutlarındaki iyileşmeye ne kadar yardımcı olabileceğini gösteriyor.
Bu bulgular, zihin ve beden arasındaki etkileşimin sağlık üzerindeki etkilerini daha derinlemesine incelemek için yeni kapılar açıyor. Geleneksel olarak, psikolojik faktörlerin fiziksel sağlık üzerindeki etkileri genellikle duygusal durum (örneğin, stres, iltihaplanma ve bağışıklık fonksiyonları) ve davranışlar (örneğin, sağlıklı eylemleri teşvik eden inançlar) üzerinden değerlendirilmiştir. Ancak bu araştırma, bizim bedenlerimiz hakkında sahip olduğumuz soyut inançların da fiziksel sağlığımızı doğrudan şekillendirebileceğini gösteriyor.
Bu çalışma, zihin ve bedenin “birlik” kavramının sağlık üzerine olan etkilerini daha kapsamlı bir şekilde değerlendirmek için güçlü bir argüman sunuyor. Araştırmacılar, psikolojik faktörlerin fiziksel sağlık üzerinde daha geniş bir etki yelpazesi olduğunu öne sürerek, bu alandaki gelecek çalışmalara yeni bir yön veriyorlar.
Bu araştırma, sağlık alanındaki geleneksel yaklaşımları sorgulamamızı ve zihin-beden bağlantısının sağlığımız üzerindeki potansiyel etkilerini daha kapsamlı bir şekilde düşünmemizi sağlıyor. Hem akademik çevrelerde hem de genel sağlık anlayışında bu tür araştırmaların daha fazla yer alması umut verici.
Kaynakça:
“Perceived time has an actual effect on physical healing, study finds” – Harvard University, Scientific Reports (2023).
Peter Aungle et al., “Physical healing as a function of perceived time”, Scientific Reports (2023). DOI: 10.1038/s41598-023-50009
Bu meditasyon, kalbinizin derinliklerine bir yolculuk yaparak, iç huzuru, sevgi ve şükran hislerini keşfetmenizi amaçlar. Modern dünyanın stres ve hızına bir mola verin ve kendinizi bu sakinleştirici, ruhunuzu besleyen meditasyona bırakın.
🌟 Bu Meditasyon Size Neler Sunuyor?
İç huzurunu ve sakinliğini artırma Sevgi ve şükran hislerini derinleştirme Günlük stres ve kaygıdan uzaklaşma Zihinsel ve duygusal rahatlama
✨ Meditasyon İçeriği
Rahatlatıcı görselleştirme teknikleri Derin nefes alıştırmaları Pozitif olumlamalar ve içsel huzuru artırma yöntemleri Kalbinizle bağlantı kurma pratiği
Kalbin Uyanışı Meditasyonu
Hoş geldin, sevgili yol arkadaşım. Bu özel anı, kendine sadece kendine ayırdığın için seni tebrik etmek etmek istiyorum. Bu meditasyon sürecinde, kalbinin derinliklerine bir yolculuk yapacağız. Şimdi, rahat bir pozisyon al ve gözlerini ister kapatabilirsin, istersen de bir süre açık bir şekilde devam edebilirsin. Bu sakinleşme anında, tüm dış dünya seslerini geride bırakıp, kendine doğru bir yolculuğa çıkacaksın. Derin ve yavaş nefesler alarak, bu anın huzuruna kendini bırak.
Hayalinde, sakin ve huzur dolu bir ormanın içinde olduğunu düşün. Bu orman, doğanın tüm güzelliklerini ve sakinliğini barındırıyor. Ağaçların yapraklarındaki hışırtı, çeşitli kuş sesleri ve hafif rüzgarın melodisi seni sarıyor. Bu ormanda yürümeye başla. Her adımında, ayaklarının altındaki toprağın yumuşaklığını hisset. Bu toprak, senin sağlam duruşunu ve yaşam yolundaki kararlılığını simgeliyor. Her adımınla birlikte, iç huzurun ve sakinliğin artıyor.
Yolculuğuna devam ederken, çevrende büyüyen ağaçları fark et. Bu ağaçlar, yıllar içinde pek çok mevsim değişikliğine tanık olmuş ve hala dimdik ayakta duruyorlar. Onlardan birine yaklaş ve elini kabuğuna koy. Ağacın kabuğunun dokusunu parmaklarında hisset. Bu dokunuş, doğanın sana sunduğu dayanıklılık ve gücün bir yansıması.
Daha sonra, ormanın içindeki bir dereye varıyorsun. Suyun sesini dinle ve suyun akışıyla gelen dinginliği içine çek. Bu su, hayatın akışını ve sürekli değişimini simgeliyor. Derin bir nefes al ve bu dinginlikle kendini bırak.
Artık, kalbine dönme zamanı. Bu an, iç dünyana bir yolculuk yaparak, kalbinin derinliklerinde gizlenmiş olan sevgi, şükran ve nezaket hislerini keşfetme zamanı. Bu duygular, kalbinden yayılan sıcak bir ışık gibi, tüm bedenini sarsın. Her nefesle bu pozitif enerjiyi daha da güçlendir, her hücrene kadar hisset. Bu anlarda, kalbindeki bu duyguları güçlendiren olumlamaları tekrarla:
• “Kalbim sevgiyle dolu ve her geçen gün bu sevgiyi daha çok hissediyorum.” • “Hayatımdaki her şeye şükran duyuyorum ve bu şükran hissi beni daha da zenginleştiriyor.” • “Sevgi ve şükran, yaşamımın her anında bana rehberlik ediyor.” • “Her nefeste kalbimdeki sevgi ve şükranı daha derin hissediyorum.” • Bu duyguların, kalbinden yayılarak tüm bedenini sarmasıyla, kendini daha hafif, daha mutlu ve daha huzurlu hisset. Bu hisler, kalbinden yayılan bir ışık gibi, seni ve etrafındaki dünyayı aydınlatıyor. Sevgi, şükran ve nezaketle dolu bu anlar, sana hayatın en saf ve en güzel yönlerini hatırlatıyor.
Kalbinin bu derin ve güçlü duyguları, hayatının her köşesine yayılsın. Bu olumlamalarla, kalbindeki pozitif enerjiyi ve iç huzurunu her geçen gün daha da güçlendir. Her nefesle, bu olumlamaları tekrarla ve kalbinin derinliklerinden gelen bu güçlü hislerin hayatına nasıl pozitif etkiler bıraktığını hisset.
Bu yolculukta, kendine olan sevgini ve hayata olan şükranını pekiştir. Her nefeste, kalbinin derinliklerinden gelen bu pozitif enerjiyle, kendini daha da hafif ve huzurlu hisset. Bu enerji, seni saran ve koruyan bir kalkan gibi. Bu kalkan, seni negatif düşüncelerden, stresten ve günlük hayatın karmaşasından koruyor.
Şimdi, bu huzurlu ormanda bir çayırlığa varıyorsun. Bu çayırlık, yemyeşil çimenlerle kaplı ve etrafı çiçeklerle dolu. Çimenlerin üzerine otur ve etrafındaki doğanın güzelliklerini seyret. Gökyüzünde süzülen bulutları, çiçeklerin renklerini ve etraftaki hayvanların huzurlu varlığını hisset. Bu anın saf güzelliğine kendini bırak.
Bir süre bu çayırlıkta sessizce otur ve çevrendeki tüm detayları fark et. Etrafındaki çiçeklerin kokularını hisset, rüzgarın yüzünde bıraktığı serinliği ve güneşin sıcaklığını hisset. Kuş seslerini… Bu doğal güzellikler, hayatın basit ama değerli yönlerini hatırlatıyor. Bu basit güzellikler, hayatın karmaşasında bazen unutulsa da, aslında ne kadar önemli ve değerli olduklarını hatırlatıyor.
Daha sonra, gökyüzünde yavaşça batan güneşi izle. Güneşin batışı, gökyüzünde renklerin dans ettiği bir tablo gibi, bir günün sona erişini ve yeniden doğuşun müjdesini simgeliyor. Bu doğa olayı, her bitişin aslında yeni bir başlangıcın habercisi olduğunu hatırlatır. Gökyüzündeki bu renk cümbüşü, hayatın sürekli değişen, ancak her zaman güzelliklerle dolu olduğunu gösterir.
Her günün sonunda, karanlığın içinde bile, yeni bir başlangıç için fırsatlar doludur. Bu düşünceyle, kendine ve hayatına yeni bir bakış açısı kazandır. Güneşin batışını izlerken, şu olumlamaları kendine hatırlat: • “Her bitiş, yeni bir başlangıcın kapısını açar.” • “Geçmişin tecrübeleri, geleceğimin bilgeliğine dönüşüyor.” • “Her gün, hayatımı yeniden şekillendirme fırsatı sunuyor.” • “Karanlık anlar bile, içimdeki ışığı daha parlak kılar.” • “Zorluklar karşısında güçlü ve dirençliyim.” • Bu olumlamalarla, güneşin batışının getirdiği huzur ve yenilenme duygusunu daha da derinleştir. Gökyüzünün kızıllığı yavaşça koyulaşırken, kalbindeki umut ve iyimserliğin arttığını hisset. Her gün batımı, hayatındaki döngülerin ve devamlılığın bir hatırlatıcısıdır. Güneş batarken, kalbinde ve zihninde yankılanan bu olumlamalar, seni yeni bir gün için hazırlar. Bu hazırlık, hem içsel huzuru hem de dış dünyadaki olası zorluklarla başa çıkma gücünü artırır. Bu anlarda, güneşin batışının güzelliği ve olumlamaların gücüyle, kendini yenilenmiş ve huzurlu hisset. Bu huzur, kalbinin en derin köşelerinden yayılarak, tüm varlığını sarmalar.
Gün batımının ardından, gökyüzünün karanlık perdesi aralanır ve yıldızlar bir bir gökyüzünde parlamaya başlar. Bu yıldızların parıltısını gözlemle ve bu parıltının seni nasıl etkilediğini hisset. Her bir yıldız, uzak olmasına rağmen, kendi özgün ışığıyla sana ulaşıyor ve seni aydınlatıyor. Bu ışık, içindeki umudu, neşeyi ve pozitif enerjiyi arttırdığını hisset. Bu yıldızların parıltısı, seni hem geçmişin güzelliklerine hem de geleceğin parlak umutlarına yönlendirir. Bu parıltı, içindeki pozitif enerjiyi ve yaşama sevincini arttırır. Yıldızların ışığı, zorluklar ve belirsizlikler arasında yolunu aydınlatan bir rehber gibidir. Bu meditatif yolculukta, her adımınla birlikte kendine ve çevrene daha çok şükretmeyi öğren. Bu şükran hissi, hayatındaki güzellikleri daha net görmene ve onları takdir etmene yardımcı olacak. Yıldızların parıltısına bakarken, şu olumlamaları da kalbin tekrarlasın:
• “Her an, hayatımın güzelliklerine şükretmek için bir fırsattır.” • “Küçük şeylerde bile büyük mutluluklar bulabilirim.” • “Şükran, kalbimi bolluk ve bereketle dolduruyor.” • “Her yıldız, hayatımdaki her bir nimeti temsil ediyor.” • “Şükran duygusu, beni daha mutlu ve tatmin olmuş bir insan yapıyor.”
Yıldızların parıltısı altında, bu olumlamalar seninle birlikte yankılanır ve içsel huzurunu derinleştirir. Bu huzurlu anlarda, kendini yenilenmiş, güçlü ve umut dolu hissedersin. Gökyüzünün bu sınırsız güzelliği, hayatının da sınırsız potansiyellerle dolu olduğunu hatırlatır.
Şimdi, yavaşça bu derin ve huzurlu dünyadan geriye adım adım dönmeye başlayalım. Bu meditatif yolculuğun sıcak ve nazik dokunuşuyla dolu kalbin, huzurun en saf haliyle çarpmaya devam ediyor. Sevginin, şükranın ve huzurun bu derin hissiyle, yavaşça ve nazikçe gözlerini aç. Gözlerini açtığında, içinde yeni bir enerji, yenilenmiş bir ruh ve sakin bir zihin bulacaksın.
Bu meditasyon yolculuğu, seni her zaman bekleyen bir sığınak, iç huzurunu ve pozitif enerjini besleyen bir kaynak. Burada geçirdiğin zaman, ruhunu yeniden canlandırıyor, zihnini sakinleştiriyor ve kalbini sevgiyle dolduruyor.
Her an, bu huzur dolu yolculuğa dönebilirsin. Bu meditatif deneyim, sana her zaman açık olan bir kapı, her daim ulaşabileceğin bir huzur limanı. Burada, kendini bulabilir, yeniden şarj olabilir ve hayata yenilenmiş bir bakış açısıyla devam edebilirsin.
Bu yolculuğun sonunda, kalbinde taşıdığın huzur, sevgi ve şükranla, hayatının her anını daha anlamlı ve zengin kılacaksın. Bu meditasyonun sunduğu içsel huzur ve pozitiflik, hayatının her köşesine ışık saçacak.
Yaratıcı Yazarlık eğitimi hem yeni başlayan hem de deneyimli yazarları hikaye anlatma sanatında geliştirmek için tasarlanmış kapsamlı bir programdır.
Bu eğitim programı, yaratıcı düşünme ve yazma tekniklerini keşfetmekten, fikir bulma ve karakter geliştirmeye, hikaye yapısından dil ve stil kullanımına kadar bir dizi temel yazarlık becerisini kapsar. Ayrıca, yazarlık sürecinin önemli bir bölümü olan düzenleme ve revizyon tekniklerine de yer verilmektedir.
Eğitim programımızın son bölümünde, eserlerinizi yayımlama ve yazar olarak kendi markanızı oluşturma üzerine değerli bilgiler sunulmaktadır.
Yaratıcı Yazarlık Eğitim Programımız, hikayelerinizi dünyayla paylaşabilmeniz için ihtiyacınız olan araçları ve teknikleri size sağlama hedefindedir. Eğitim boyunca, yazarlık becerilerinizi geliştirecek ve kendi özgün eserlerinizi oluşturmak için gereken güveni kazanacaksınız. Bu yolculukta sizi bekliyoruz!
“Durgun denizde herkes kaptan, gerçek kaptan ancak fırtınalı denizde belli olur.” Kriz anında liderlik, fırtına çıktığında gemiyi sakince yönetebilmek ve limana güvenli bir şekilde getirebilme becerisidir.
Kriz anında beynimizde neler olur?
Amerikan Ruh Sağlığı, Beyin ve Davranış Laboratuvarının eski başkanı olan Dr. Paul Maclean, 1960’lı yıllarda beyinle ilgili bir tespitte bulunmuş ve beyni üç katmana ayırmış. Alt beyin, orta beyin ve üst beyin. Bir başka deyişle, sürüngen beyin, duygusal beyin ve mantıklı beyin. Peki kriz anında beynimizin hangi kısmı daha aktif oluyor?
İnsanlar korktuklarında panikler, paniklediğinde ise mantıklı beyin (korteks) devreden çıkar. Korku ve panik anlarında insanları, sürüngen beyin yönetir. Sürüngen beyin yönetimi devralınca da, insanın gözü hiçbir şey görmez ve sadece kendini kurtarmaya çalışır. Sürüngen beyinde mantık bulunmaz.
Örneğin yangın çıkan bir binada insanlar büyük panik yaşar, yönetim mantıklı beyinden, sürüngen beyne geçtiği için insanlar kaçarken birbirini ezer.
Diktatörler korku taktiğini kullanır
Eğer bir diktatör, insanların mantıklı düşünmesini engelleyip, onları adeta bir koyun sürüsü gibi peşine takmak istiyorsa, halkı sürekli korku ve endişeye sürüklemelidir. Çünkü korkan insan, panikler, endişelenir ve beynin alt kısmı olan sürüngen beyin tarafından yönetilir.
Sürüngen beyin tarafından yönetilen kişi, herkes nereye koşuyorsa oraya koşar. Herkes ne düşünüyorsa o da öyle düşünmeye başlar. Herkes ne yapıyorsa o da öyle yapmaya başlar. Sürüngen beyin yönetmeye başladığında, kendinden emin, ektileyici konuşan bir lideri takip etmek isteriz. Normal zamanlarda da bir lideri takip etme güdümüz vardır ama normal zamanlarda mantıkla sorgulayabiliriz ama panik anlarında mantıklı sorgulama devre dışı kalır.
Hitler’in Gizli Taktiği
Hitler bu konuya dramatik bir örnektir. Mantıklı beyni saf dışı bırakma tekniğini çok iyi kullanmıştır. Birinci dünya savaşından yenik ayrılan Alman halkının endişesini, önce korkuya, ardından da paniğe çevirerek kitleri arkasına almış ve en acımasız katliamları yapmıştır. Ve bu katliamlar yapılırken, milyonlarca insan da onu desteklemiştir.
Hitler Alman halkını paniğe sürüklemeyi çok iyi biliyordu. Komünistlerden yakınırken, halkı Yahudilerin sömürdüğünden bahsediyor, bir yandan da İngiltere ve Rusya’nın Almanya’ya saldırma hazırlığında olduğunu söylüyordu.İyice panikleyen halk, tam da sürüngen beynin yapacağı şeyi yaptı, kendinden emin bir liderin arkasından gitti ve o ne düşünüyorsa onu haklı bulup destekledi. Mantık tamamen devre dışı kaldı.
Hitler’in ölümünden sonra konuşan birçok Alman, destekledikleri vahşet dolu fikirlerin ne kadar korkunç olduğunu ancak anlamıştı. Çünkü savaş bitmişti artık, korku, panik ortadan kalkmıştı.
Gördüğünüz gibi sürüngen beyin aklı, mantığı devredışı bırakıyor.
Şirketlerde kriz anında liderlik nasıl oluyor?
Dünya sürekli değişiyor, şirketinizin hisselerinin birden düştüğünü varsayın. Ya da başınıza beklenmedik bir olay geldi şirketiniz krize sürüklendi. İşte bu anlarda lider, herkesi yatıştırabilmeli ve sanki hiçbir şey olmamış gibi ortamı güllük, gülistan bir hale getirmeli. Eğer bunu yapabiliyorsa, o kişi iyi bir kriz lideridir.
Başka mesleklerde kriz anında liderlik
Aynı zamanda askeri sanatlarda da kriz yönetimi öğretilir. Askerler kriz anlarında, yani beklenmedik çatışmalarda ya da savaş sırasında paniği, endişeyi yönetebilmek için sürekli tatbikat yaparlar. Özellikle komandolar sürekli savaş koşullarının provasını yaparlar ki, savaş ortamına beyinleri alışmış olsun. Eğer beyniniz kriz ortamına alışmışsa, o zaman yönetim sürüngen beyne geçmez ve sizi mantıklı beyniniz yönetir.
Aynı şekilde pilotlar da eğitim alırken sürekli simülasyonlarla tehlikeli hava koşulları konusunda denemeler yaparlar. Yüzlerce kez uygulanan bu tecrübe, beyninizi zor koşullara adapte eder ve havada başınıza kötü bir olay geldiğinde yönetim hala mantıklı beyninizde olur.
Topluluk Önünde Konuşma ve Sahne Heyecan
Topluluk önünde konuşurken veya çok heyecanlandığımız anlarda da bir kriz durumu söz konusudur. Bu yüzden ben topluluk önünde konuşma eğitimlerinde en çok kriz yönetimi konusunu ele alırım. Sahnede kendinizi kontrol edemezseniz ortaya komik durumlar çıkabiliyor. İnternette bir video vardı, “evet diyen damat” O kadar heyecanlı ki ismi soruluyor, ismine evet diyor.
Kriz yönetimi doğuştan gelen bir yetenek değil, herkesin öğrenebileceği bir kabiliyettir.
Kriz Anlarını etkili işleyen 2 film önerisi vermek istiyorum; Bunlardan bir tanesi “127 Saat” ikincisi ise “Yarından Sonra Filmi”
127 Saat Filmi
Bu film gerçek bir hikayeden sinemaya uyarlanmış. Bir dağcı tek başına keşif yaparken kocaman bir kaya parçasının arasına sıkışır. Tam tamına 5 gün boyunca kaya parçasının arasında kolu sıkışmış, aç ve susuz kalırken, kendisini bu beladan kurtarmaya yarayacak her şeyi tüm yönleri düşünür ve yüzleşir. Bu açıdan kriz, heyecan ve panik yönetimine çok güzel bir örnektir.
İkinci film: Yarından Sonra
Bir iklim uzmanı çok yakın zamanda dünyanın buzul çağına tekrar gireceğini söylüyor. Tabii kimse inanmıyor ve dediği çıkmaya başlayınca tüm dünya büyük bir krizle yüz yüze geliyor. Bu film o kriz anında yaşanlarla dolu, heyecanlı bir hikaye.
Son olarak krizi beklenmedik kriz ve öngörülebilir kriz olarak ikiye ayırabiliriz.
Eğer bir gemi kaptanı yola çıkacaksa hava durumuna, rüzgar durumuna bakar. Fırtınalı bir hava ise ona göre önlemini alır. Bu öngörülebilir bir krizdir. Beklenmedik krize ise depremi örnek verebiliriz. Depremlerin ne zaman olacağını bilemeyiz. Aynı şekilde kalp krizi de adı üstünde bir krizdir. Onun da tam olarak ne zaman olacağını bilmediğimiz için beklenmedik kriz kategorisine girer.
Fakat bir kriz beklenmedik kriz olsa da öngörülen kriz olsa da eğer, kriz anında liderlik konusunda eğitilmemişsek, mantıklı beynimiz devreden çıkacak ve sürüngen beyin devreye girecektir. Ama eğitilirsek yönetim mantıklı beynimizde olacaktır.
Çok yakın zamanda kriz anında liderlik nasıl yapılır, ben eğitimlerde hangi teknikleri öğretiyorum, kendimizi bu konuda nasıl eğitebiliriz mevzu üzerine bir video çekeceğim. Videonun hazırlığına başladım. Ortaya akıcı ve güzel bir çalışma çıksın diye özellikle titizleniyorum. Basit ve kısa olsun istiyorum. Kanala abone olmayı unutmayın ve böylelikle videolardan hemen haberdar olursunuz.
Beni dinlediğiniz için teşekkürler, yorum ve görüşlerinizi bekliyorum.
Cuma günü Alanya’da gerçekleştirdiğim seminer deneyimini sizlerle paylaşmak istiyorum.
Seminer öncesi Alanya’nın güzelliklerini keşfetmek için zaman ayırdım ve sizinle bu deneyimimi paylaşmak istiyorum. Öncelikle, Alanya’nın tarihi simgelerinden olan Kale’yi ziyaret ettik. Kale, muhteşem manzarası ve tarihi dokusuyla büyüleyici bir atmosfere sahip. Ardından, şehrin en önemli yapılarından biri olan Kızılkule’yi gezdik. Bu kırmızı tuğlalı kule, Alanya’nın tarihine tanıklık eden önemli bir yapıdır.
Kızılkule’yi tersane tarafından çektim
Gezimize Damlataş Mağarası ile devam ettik. Mağaranın içindeki sarkıt ve dikitler, doğanın sanatını gözler önüne seriyor. Alanya Tersanesi’ni de ziyaret ettik ve burada deniz tarihine dair pek çok bilgi edindik.
Bu fotoğrafı da Alanya Tersanesinden çektim. Duvarlar, turkuaz deniz ve ilerideki dağ çok hoşuma gitti.
Akşam saatlerinde sahil boyunca keyifli bir yürüyüş gerçekleştirdim. Denizin, güneşin ve tarihin harmanlandığı bu güzel şehirde huzur bulmak mümkün.
Bu da sahilde gördüğüm ve hoşuma giden bir ev. Keşke sahil şeridindeki çirkin beton evler yerine hep bu evlerden görsek.
Gece ise Alanya Belediyesi’nin düzenlediği Ramazan Etkinlikleri kapsamında seminerimi gerçekleştirdim. Katılımın yoğun olduğu bu etkinlikte, değerli Alanyalılarla bilgi ve deneyimlerimi paylaşma fırsatı buldum.
Seminere ilgi oldukça yoğundu ve sadece Alanyalı yerli halk değil, aynı zamanda bölgede yaşayan Rus, İranlı ve Afganistanlı takipçilerim de katıldı. Afganistanlı bir hanımefendi yanıma gelerek Türkçe’yi, kitaplarımı okumak için öğrendiğini söyledi. Bu benim için oldukça sıra dışı ve değerli bir anıydı.
Son zamanlarda Afganistan’dan pek çok mesaj alıyorum. Taliban rejiminin baskısı altındaki Kabil’de kitabımın Farsça baskısı en çok satanlar listesinde yer alıyormuş. Ayrıca bu ay Rusça çevirimizin de yayımlanacağını duyurmaktan büyük mutluluk duyuyorum. Böylelikle kitaplarımız tam 11 farklı dile çevrilmiş oldu.
Seminer ve ney dinletisinden anlar
Dünya genelinde bu güzel felsefenin yayılmasına vesile olmak benim en büyük mutluluk kaynağım.
Bir sonraki yazımda yeni deneyimler ve paylaşımlarla sizlerle buluşmak üzere, hoşça kalın!
“Hikaye anlatmak, binlerce yıldır insanların doğasında olan bir ihtiyaçtır. Eskiden atalarımız ateş başında hikayeler anlatırken, bugün ise hikayeler kitaplar, tiyatrolar ve sinemalar aracılığıyla anlatılıyor. Bazı hikayeler etkileyici ve sürükleyici olurken, bazıları ise sıkıcı olup hikayeden kopmamıza sebep oluyor.
Hikaye anlatmak, insanlığın doğasında var olan bir ihtiyaçtır. Kendi hayatınızdan bir anı ya da tamamen kurgusal bir hikaye olsun, dinleyicilerinize hikayenizi anlatırken bazı püf noktalarını kullanarak etkileyici, ilgi çekici ve sürükleyici bir hale getirmeniz gerekmektedir. Bu nedenle, etkili bir hikaye anlatmanın formüllerini sizlerle paylaşmak istiyorum
1) İlgi Uyandıran Bir Konu
Bir hikayenin, okuyucunun ilgisini çeken bir konuya dayanması, merak uyandırması ve heyecan verici olması önemlidir. Örneğin, yaşamı boyunca sadece bir köyde yaşamış ve oradan hiç çıkmamış birinin hikayesi mi ilginizi çeker, yoksa bir adamın arkadaşıyla birlikte 80 günde dünya turunu tamamlama iddiası üzerine bahse girmesi ve bu bahsi kazanmak için giriştiği yolculuk mu?
Muhtemelen ikincisi daha ilgi çekicidir. Jules Verne, “80 Günde Devri Alem” kitabında bu heyecanlı yolculuğu anlatmaktadır.
Romanın baş kahramanı Phileas Fogg, bir gazetede dünya turu yapmanın 80 günde mümkün olduğunu okuyunca arkadaşı Jean Passepartout’a bahse girer. Bugün bu turu yapmak nispeten kolay olsa da, 1872’de bu yolculuk epey zor bir ihtimaldir. Fogg tüm varlığını bahse koyarak yola koyulur. Fogg ve Passepartout, Paris, Mısır, Hindistan, Hong Kong, Japonya ve ABD gibi birçok ülkeyi ziyaret ederler ve yolculukları boyunca birçok zorlukla karşılaşırlar. Ancak Fogg, bahsini kazanmak için her şeyi riske atmaya kararlıdır ve her zorluğu aşar.
Küçük yaşlarımda beni de etkileyen bu kitap, çıktığım birbirinden ilginç ve sıra dışı yolculuklarımda mutlaka bir etken olmuştur, ki bu yolcuklardan birini, “Hiçbir karşılaşma tesadüf değildir” kitabımda anlattım.
Şimdi size gelelim, hikayenizin gerçekten ilgi çekici olup olmadığını mutlaka belirlemelisiniz, bazen size ilgi çekici gelen bir olay toplumun büyük bir kısmı tarafından sıradan görülebilir ve anlaşılmayabilir.
Eğer yolculuk hikayelerini seviyorsanız, size üç kitap önerebilirim:
“Michael Strogoff” – Jules Verne: Jules Verne’in Rus İmparatorluğu sınırlarında geçen heyecanlı bir macera hikayesi.
“Güvercin Uçuverdi” – Ferit Edgü: Türk yazar Ferit Edgü’nün İstanbul’dan Paris’e uzanan bir yolculuğu anlatan kitabı.
“Hiçbir Karşılaşma Tesadüf Değildir” – Hakan Mengüç: Otostopla çıktığım bir yolculuğu ve yolculukta başıma gelenleri anlatan kendi kitabım.
2) Empati Kurulabilecek Karakterler
Bir hikayede karakterler çok önemlidir. Ana ve yan karakterler, okuyucunun empati kurabileceği ve ilgi çekici kişiler olmalıdır. Okuyucunun “aynı benim yaşadıklarım”, “aynı beni anlatmış” demesi gerekir. Okuyucunun empati kurabileceği ve ilgi çekici kişiler hikayenin temel taşıdır ve okuyucuların hikayeye bağlanmasını sağlar.
Yan karakterler de okuyucuların hayatta karşılaştıkları kişilere benzemelidirler, aksi taktirde oyucu hikayeden kopacaktır.
Örneğin İngiltere Kraliçesinin hayatını anlatan The Crown dizisinin 5. sezonunun 9. bölümünde Diana ile Prens Charles’ın boşanma süreçleri anlatılıyor. Normal şartlarda toplumun çok küçük bir kısmının empati kurabileceği zenginlik ve saygınlık konumunda olan iki kişi Diana ve Charles. Fakat bölümün içinde sürekli orta ve alt gelir sınıfı vatandaşların evlilik sorunları sahnelerini görüyoruz. Ardından Diana ve Charles’ın yaşadığı sorunlar ekrana geliyor. Senaryo yazarı bu durumu o kadar iyi yazmış ve yönetmen de ekrana yansıtmış ki, sizin onlarla empati kurabilmenizi sağlıyor.
Yani bazen karakteriniz, toplumun empati kurabileceği veya günlük yaşamında karşılaşmadığı bir konumda olabilir, ancak yine de karakterin duygu dünyası aracılığıyla okuyucunun empati kurmasını sağlayabilirsiniz. Bu bölüm, bahsi geçen konsepte mükemmel bir örnek teşkil ediyor.
Sonuç olarak, tüm karakterleriniz okuyucularınızın belli bir seviyede empati kurabileceği ve belli bir noktaya kadar da ilgi çekici kişilikler olmalı.
3) Açık ve anlaşılabilir bir hedef
Hikayenin ana karakterinin bir hedefi veya amacı olmalı ve okuyucu bu hedefi algılayabilmeli. Böylelikle okuyucu karakterin ne istediğini ve karakterin yolculuk boyunca eylemlerinin sebeplerini anlayabilir.
Okuyucu karakterin eylem motivasyonunu, ne istediğini ve bu isteğin neden önemli olduğunu anlayabilmeli.
Ayrıca hedefin başarıldığında veya başarısız olduğunda açıkça belli olan somut ve ölçülebilir bir sonuç olması önemlidir.
Örneğin, dünya genelinde milyonlarca satarak büyük bir hayran kitlesi edinen ve daha sonra sinema filmine de uyarlanan J.R.R. Tolkien’in ünlü eseri “Yüzüklerin Efendisi” kitabını ele alalım. Filmin ana karakteri Frodo Baggins’in amacı, Yüzük Kardeşliği tarafından kendisine verilen tek görevi tamamlamaktır: Yüzüğü yok etmek. Yüzük, dünyayı yok edebilecek kadar güçlü bir silahtır ve sadece Orodruin Dağı’nın içinde yok edilebilir. Frodo, yolda arkadaşlarıyla zorlu bir yolculuğa çıkar ve sonunda yüzüğü yok etmek için amansız bir mücadele verir.
Gördüğünüz gibi hedef açık, net ve anlaşılır.
4) İniş-çıkışlar ve engeller
Hiçbir hayat düz bir çizgide ilerlemez, hep inişler çıkışlar vardır, yani bir anlamda engeller.
Hikayede, karakterlerin hedeflerine ulaşmalarını engelleyen iç veya dış çatışmalar olmalıdır, aksi taktirde hikaye okuyuca gerçekçi gelmez. Sadece bu da değil, engel, çatışma yoksa heyecan da yoktur. Karakter ancak çatışmalar vasıtası ile gelişebilir, büyüyebilir, kendisi ile yüzleşebilir. Aynı insan hayatı gibi. Sizin bugünkü kişiliğini yaşadığınız keyifli olaylardan çok keyif durumlar, acılar, çatışmalar şekillendirmiştir. Kendinizi ancak bu olaylar vasıtası ile tanıyabilmişsinizdir.
Hikayenin içindeki çatışmalar, engeller, iniş çıkışlar hem hikaye ile empati kurmamızı hem de heyecan duymamızı sağlar. Hikayenin sürükleyiciliğinin temel esaslarından biri budur. Eğer özetlersek;
Engeller, iniş çıkışlar ve çatışmalar bir hikaye içerisinde bir gerilim yaratır.
Okuyucu, kahramanın zorluklarla nasıl başa çıkacağını ve hedeflerine ulaşıp ulaşamayacağı konusunda meraklanır ve heyecanlanır.
Karakterlerin zorluklarla başa çıkma çabaları, okuyucunun kendi yaşamındaki benzer deneyimlerle bağlantı kurmasına ve karakterlere daha derinden bağlanmasına olanak tanır.
İniş çıkış ve çatışmalar, hikayenin mesajını daha çok öne çıkarma fırsatı oluşturur.
Çatışmalar ve engeller, hikaye içinde beklenmedik sürprizler ortaya çıkartır ve okuyucunun ilgisini canlı tutar.
Hikayenin tahmin edilebilir olmaması, okuyucunun heyecan duyması için önemlidir.
5) Karakterin Dönüşümü ve Önerme
Hikayenin ana karakterleri, yaşadıkları olaylar ve deneyimler sayesinde gelişmeli ve dönüşmelidir. Bu dönüşüm aynı zamanda okuyucunun düşünmesini ve ders almasını sağlamalıdır.
Örneğin Cheryl Strayed’in “Yaban” adlı kitabı, bir yıkım yaşamış bir gencin yola çıkması ve yolda sürekli engellerle karşılaşması üzerine kurulu gerçek bir hikayedir. Kitap, Strayed’in 26 yaşında annesinin ölümünden sonra yaşadığı kayıp ve yıkımın ardından, kendini bulmak için hiçbir deneyimi olmadan, tek başına 1600 km Pasifik Crest Yolu’nda yürümeye karar vermesini konu alır.
Strayed, bu yolda kendisiyle yüzleşirken, yolda karşılaştığı fiziksel ve zihinsel zorluklarla da mücadele ederken kendini keşfeder, büyür ve olgunlaşır.
Kitap aynı isimle uyarlanarak filme de konu oldu, izlemenizi öneririm.
Özetlersek, iniş-çıkış, engel ve çatışmalar;
a) Karakterlerin yaşadığı zorluklar, kendisinin ve okuyucunun büyümesine, öğrenmesin ve farkındalığını arttırmasına yardımcı olur.
b) Karakterlerin yaptığı hatalar ve bunlardan ders çıkarmaları, okuyucuya da kendi yaşamlarında dikkate alabilecekleri değerli öğretiler sunar.
c) Karakterlerin zorlukları alt ederek başarıya ulaşması, okuyucuya umut ve ilham verir ve kendi hedeflerine ulaşmaları için güçlü bir motivasyon sağlar.
6) Sürükleyici Tempo
hikaye anlatımında sürükleyici bir tempo önemlidir. Sürükleyici tempo, okuyucunun hikayeye dalmalarına ve sayfaları çevirmeye devam etmelerine yardımcı olur. İyi bir tempo, hikayenin gelişimini doğru bir hızda ilerletir, böylece okuyucu ne çok sıkılır ne de hikayenin gelişimini takip etmekte zorlanır. Sürükleyici bir tempo sağlamak için şu önerilere dikkat edebilirsiniz:
Değişkenlik: Hikayenin temposunu dengede tutmak için heyecan verici ve hareketli sahneleri daha sakin ve düşündürücü sahnelerle dengeli bir şekilde sunun.
Sade anlaşılır cümleler kurun. Uzun cümleler özellikle günümüz okuyucusunun dikkatinin hemen dağılmasına yol açar.
Hikayede gerilim ve merak unsurlarını kullanarak okuyucunun ilgisini sürekli canlı tutun. Bu, okuyucunun hikayenin nasıl sonuçlanacağını merak etmesine ve devam etmesine yardımcı olacaktır.
Hikayenin zaman çizelgesini ve olayların sırasını etkili bir şekilde yönetin. Geriye dönüşler ve zaman atlamaları gibi teknikler, hikayenin temposunu etkileyebilir ve okuyucunun ilgisini sürdürmeye yardımcı olabilir.
Karakterlerin eylemleri ve kararları, hikayenin temposunu etkileyen önemli faktörlerdir. Karakterlerin aktif ve hikayeye katkı sağlayan eylemlerde bulunmalarını sağlayarak, hikayenin temposunu canlı tutun.
Sürekleyici bir tempo konusunda adı sık sık anılan yazarlardan biri hiç şüphesiz Dan Brown’dur. Özellikle “Da Vinci Şifresi” ve “Melekler ve Şeytanlar” gibi eserleri, bir hikayenin nasıl sürükleyici olabileceğinin çok etkili bir örneğini sunar.
Her iki kitabın da sinema uyarlaması yapılmış olsa da, yazılı anlatım dilindeki akıcılığı ve sürükleyiciliği anlayabilmeniz için kitaplardan en az birini okumanızı tavsiye ederim.
7) Şaşırtıcı ve tatmin edici bir son
Bir hikayenin sonu, onun en önemli parçalarından biridir. Yapılan araştırmalara göre, insanların bir hikayenin en çok son kısmını hatırladığı görülmektedir. Bu nedenle, bir yazarın hikayesinin sonunu etkili bir şekilde yazması, okuyucuların zihinlerinde iz bırakacak ve hikayenin akılda kalıcı olmasını sağlayacaktır. Ayrıca, etkileyici bir son, okuyucuya tatmin edici bir deneyim sunar ve hikayenin tamamlanmış olduğu hissini verir. Bu nedenle, bir yazarın bir hikaye yazarken sonunu önemsemesi ve son kısmını ustalıkla yazması gerekmektedir.
Sinemada, izleyicileri şaşırtmak ve akılda kalıcı bir deneyim sunmak için sık sık şaşırtıcı sonlar kullanılır. Ancak, bir hikayenin sonunu başarılı bir şekilde yazmak kolay değildir ve birçok yazar bunun için yoğun bir çaba sarfeder.
Bu nedenle, sizler için şaşırtıcı sonları ile ünlü 10 film önerisi sunuyorum. Belki de bu öneriler, kendi hikayelerinizin sonunu yazmak konusunda size ilham verebilir.
